Z samego
sanktuarium w Łąkach Bratiańskich nie zostało dzisiaj dużo, ot brama wjazdowa i
studnia. Kult Matki Boskiej Łąkowskiej jednak przetrwał i odradza się, a jej
cudowna figura znajduje się obecnie w bazylice w Nowym Mieście Lubawskim. Jej
kult sięga czasów krzyżackich, którzy szczególnie mieli w poważaniu Najświętszą
Marię Pannę, bo była ich patronką. Nie przypuszczałem jednak, że kult
Łąkowskiej Pani miał tak wielki zasięg, iż do Łąk Bratiańskich przylgnęła w
XVIII wieku nazwa pruskiej Częstochowy. Pielgrzymowali do nich wierni z Kaszub,
Borów Tucholskich, Warmii i Mazowsza. Wystarczy spojrzeć na mapę, żeby zobaczyć
jaką długą drogę musiał pokonać taki pątnik z ziemi bytowskiej na przykład do
miejsca kultu. W XVIII wieku! Nie było przecież wtedy kolei, ani mostu na
Wiśle.
Oficjalnie
patronem Nowego Miasta Lubawskiego i bazyliki jest święty Tomasz Apostoł,
został on jednak całkowicie zdominowany przez Łąkowską Panią. Tylko o niej mówi
proboszcz, do niej modlą się wierni i ona króluje na ołtarzu głównym. Bazylika
jest tak bogato zdobiona i jest w niej tyle autentycznych zabytków, że
wystarczyłoby tego do wyposażenia kilku innych kościołów.
W samym
miasteczku zachowała się część średniowiecznych murów obronnych i niektóre z
bram wjazdowych. Na środku rynku stoi budynek, który wygląda jak kościół i
zapewne kiedyś był kościołem ale napis nad wejściem do niego głosi, że mieści
się w nim teraz kino „Harmonia”.
