Drewniane kościoły w Polsce

Największy w Polsce drewniany kościół w Pieraniu w powiecie inowrocławskim. Jest barokowy i pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Kościół słynie z cudownego obrazu Matki Boskiej Łaskawej, nazywanej też Pierańską. W XVIII oraz XIX wieku obraz ściągał do Pierania liczne pielgrzymki. Kult Matki Boskiej Pierańskiej był tak duży, że zaczęto nazywać Pieranie Kujawską Częstochową.

Najstarszym drewnianym kościółkiem z znajdującym się na terytorium naszego kraju jest norweska Świątynia Wang zbudowana podobno w XII i XIII wieku z sosny bez użycia choćby jednego gwoździa tą samą metodą, którą wikingowie budowali swoje słynne łodzie. Powstała znacznie wcześniej niż wszystkie drewniane kościoły zachowane w Polsce trudno jednak byłoby dziś osądzić ile jej elementów jest oryginalnych, a ile zostało wymienionych podczas konserwacji i napraw. 

Najbardziej oryginalny na świecie i do tego drewniany to odpustowy kościół Świętej Anny w Oleśnie, województwo opolskie. Zabytek klasy zero zbudowany został na początku XVI wieku, a kult na bazie którego powstał trwa już od XV wieku.  Kościół został zbudowany na planie o kształcie kwiatu, dlatego jest taki oryginalny, jedyny na świecie jak wieża Eiffla w Paryżu. Makieta kościoła była prezentowana na światowej wystawie w Nowym Yorku.

 Kościoły Pokoju w Świdnicy i Jaworze pochodzą z XVII wieku jest czasami nazywane największymi drewnianymi kościołami na świecie, chociaż …. nie do końca są one drewniane - konstrukcja szachulcowa. Rozmiary kościołów - mogło się w nim naraz pomieścić ponad po kilka tysięcy wiernych - wynikają z priorytetów ich budowniczych – mogli zbudować tylko 3 kościoły dla wszystkich ewangelików w tym regionie. Zbudowano tylko trzy Kościoły Pokoju na świecie po wojnie trzydziestoletniej, wszystkie na terenie Dolnego Śląska. Do dzisiaj zachowały się dwa, jeden w Świdnicy

i drugi w Jaworze. 

Ten ładny biały kościółek w Lidzbarku Warmińskim to prawdziwy unikat. Piszą w wikipedii, że to jedyny taki na Warmii, nie widziałem jednak podobnego nigdzie w Polsce.  Ma już prawie 200 lat i cały zbudowany jest z drewna. Powstał jako kościół protestancki, a teraz pełni funkcje kościoła prawosławnego, bo część mieszkańców Lidzbarka Warmińskiego pochodzi z kresów wschodnich i Bieszczad.

Modrzewiowy kościół w Gąsawie w powiecie żnińskim z początku XVII wieku. Słynie z odkrytych niedawno pod tynkiem barokowych malowideł.

Kościół w miejscowości Łyse w powiecie ostrołęckim powstał w XIX wieku w miejscu kaplicy. Od niego właśnie każdego roku przed Wielkanocą rozpoczyna się kurpiowski pochód z palmami.

We wsi Złotowo, powiat iławski znajduje się drewniany kościółek pod wezwaniem świętej Barbary. Msze święte odprawiane są w nim rzadko, ale można zajrzeć do wnętrza przez szybkę w drzwiach, co też zrobiłem.

Drewniany kościółek, świętej Barbary w Lubawie. Podobnie jak ten powyżej pochodzi z XVIII wieku. Jego kształt jest dla takich kościółków typowy ale i tak jest śliczny. Stoi niby w mieście, ale tak naprawdę to poza dawnymi murami obronnymi.

Kaplica Prezydentów w Spale pochodzi z okresu dwudziestolecia między I i II wojną światową. Podobno odwiedzał ją również Józef Piłsudski.

XVIII wieczna  cerkiew W Ropicy Górnej obecnie użytkowana przez parafię rzymsko katolicką.

Modrzewiowy XIX wieczny „stary kościółek” w Zakopanem. Obok niego znajduje się słynny cmentarz Na Peksowym Brzyskku